“Tek Sağlık”, halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi için daha iyi politikalar, uygulamalar, araştırmalar ortaya koyabilmek için farklı bilim dallarının ve meslek gruplarının ortak çatı altında çalışmalarının gerekliliğini vurgulayan kavram olarak tanımlanmaktadır.
Tek sağlık, 150 yıl önce Prof. Dr. Rudolf Ludwig Karl Virchow (1821-1902) tarafından dile getirilse de ancak 2000’li yılların başında dünyada önemi anlaşılmıştır. Globalleşen dünyada, özellikle hayvanlardan insanlara geçen zoonotik hastalıklar olarak adlandırılan hastalıkların çok hızlı yayıldığı ve kontrolünün zorlaştığı gözlenmiştir. Zoonotik hastalıkların halk sağlığı üzerine etkilerini azaltmak ve yayılışını kontrol altına almak için beşeri hekimliğin ve veteriner hekimliğin ortak hedefler doğrultusunda belirlenen politikaların yürütmesi için yan yana koordineli olarak çalışması gerekliliği bütün dünyada kabul görmüştür. Bu süreçte başta zoonotik hastalıklar olmak üzere bulaşıcı hastalıklarla mücadelede ekoloji ve çevre sağlığı ile ilgilenen diğer bilim dallarının da tek sağlık konsepti içinde olması vurgulanmaktadır.
Tek sağlık yaklaşımında beşeri hekimler, veteriner hekimler ve çevre sağlığı alanında uzmanlaşmış birçok meslek mensubu işbirliği halinde ortaklaşa çalışması, zoonotik hastalıkların neden olduğu salgınların tespiti, kontrolü ve önlenmesi için farklı sektörlerin epidemiyolojik veriyi, laboratuvar sonuçlarını ve araştırma sonuçlarını paylaşması ve ortak çalışmalar yürütülmesi vurgulanmaktadır.
Tek Sağlık Komisyonu, Tek Sağlık Platformu ve Tek Sağlık Girişim Ekibi tarafından 2016 yılında 3 Kasım “Dünya Tek Sağlık Günü” olarak belirlenmiştir. Tek Sağlık Günü’nün amacı insan, hayvan ve çevre ilişkileri bağlamında gelişen sağlık tehditlerine yönelik Tek Sağlık yaklaşımına duyulan ihtiyaca dikkat çekmektir.
Ülkemizde Tek Sağlık yaklaşımı kapsamda Bakanlığımız ve Tarım ve Orman Bakanlığı arasında imzalanan protokol ile zoonotik hastalıkların kontrolüne yönelik çalışmalarda işbirliği içerisinde hareket edilebilmesi için multidisipliner bir yaklaşımla koordinasyonu sağlamak amacıyla “Türkiye Zoonotik Hastalıklar Milli Komitesi” kurulmuştur. Komitenin; 15 kurum ve kuruluşun temsilcileri ile akademisyenlerden oluşan 30 üyesi bulunmaktadır. Komite düzenli olarak bir araya gelerek zoonotik hastalıkların mevcut durumu ile kontrollerine yönelik strateji ve politikaları değerlendirmektedir. İlave olarak Türkiye Zoonotik Hastalıklar Milli Komitesi’nin etkinliğini arttırmak ve Komitenin çalışmalarına katkı sağlamak amacıyla ülkemizde halk sağlığı sorunu olan zoonotik hastalıklara yönelik Alt Kurullar oluşturulmuştur.
Komitenin önerisi ile insan ve hayvan sağlığı açısından önemli olan zoonotik hastalıkların kontrolü ve önlenmesinde, Tek Sağlık Yaklaşımı çerçevesinde ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içerisinde hareket ederek güçlerinin birleştirmesi amacıyla Alt “Türkiye Zoonotik Hastalıklar Eylem Planı (2019-2023)” hazırlanmıştır. Türkiye Zoonotik Hastalıklar Milli Komitesinin 17 Haziran 2019 tarihinde yapılan 2019 yılı I. Olağan toplantısında Eylem Planının lansmanı yapılmış ve basın yolu ile ilgili kurum veren kuruluşlara duyurulmuştur. Türkiye Zoonotik Hastalıklar Eylem Planı’nın nihai hedefi “Türkiye’de zoonotik hastalıkların yaygınlığını azaltarak toplumun yaşam kalitesini artırmak” olarak belirlenmiştir. Eylem Planı dahilinde faaliyetlerimiz devam etmektedir.
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi tek sağlık yaklaşımın önemini ve gerekliliğini bir daha vurgulamıştır. Ülkemizde Covid-19 pandemi sürecinde hastalığın yayılımını önlemek, tanı kiti geliştirmek, tedavi için ilaç ve anti serum üretmek ve bağışıklığın sağlanması için aşı geliştirmek üzere farklı meslek grupları tek sağlık çatısı altında özverili bir şekilde çalışmaktadır.
Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi için bütün meslek gruplarının ve ilgili tüm kurum ve kuruluşların katkı ve katılımıyla Tek Sağlık kavramı etrafında ortak mücadele ile gerçekleştirileceği anlayışıyla çalışmalarımız devam etmektedir.
