Epilepsi neden olur, diğer adıyla sara olarak bilinen epilepsi beyindeki hücrelerin beklenmedik bir anda elektriksel boşalması sonucu oluşur.
Epilepsi sinirsel (nörolojik) bir hastalıktır. Epilepsi hastalığı her yaşta görülebilir ve cinsiyet açısından da bir farklılık göstermemektedir. Epilepsi hastalarında herhangi bir zeka geriliği ya da zihinsel problemler yoktur. Epilepsi hastaları kriz denilen epilepsi nöbetleri geçirirler. Beynin elektriksel aktivitesinin sinir hücrelerinde geçici olarak oluşturduğu durumdur.
Epilepsi krizlerine epileptik nöbetler de denilmektedir. Epilepsi nöbeti geçiren hastada geçici olarak bilinç kaybı oluşur. Bilinç kaybıyla birlikte hasta istemsiz bazı hareketlerde yapabilir. Epilepsi nöbetleri her hastada farklı şekilde olmaktadır. Epilepsi nöbetleri hastanın yakınları tarafından ok iyi gözlemlenmelidir çünkü hekime bilgi verme sırasında gerekebilir. Epilepsi tedavisi nöroloji uzmanı tarafından yapılmaktadır.
Epilepsi Nedenleri
Epilepsi kesin nedeni bilinmemekle birlikte epilepsiye neden olan durumlar:
• Genetik faktörler
• Beyinde oluşan tümörler
• Gebelikte olan olumsuzluklar
• Beyin zedelenmesi
• Travma geçirme
• Ateşli havale geçirme (menenjit)
• Sinir sistemi enfeksiyonları
• Beyin damarlarındaki bozukluklar
• Beynin oksijensiz kalması
Epilepsi nedenleri arasında yer alır.
Epilepsi Tanısı
Epilepsi tanısında hastanın ailelerine büyük görev düşmektedir. Çünkü hekime verecekleri bilgi ile hekim tanı koyacaktır. Epilepsi nöbetlerinin ne sıklıkla oluştuğu, nöbet sırasında hastanın nasıl davranışlarda bulunduğu hasta yakınları tarafından hekime aktarılacaktır.
Hekimin epilepsi hastalığının tanısını kesin olarak koyabilmesi için bazı testleri de yapması gereklidir. Bu testler MR, EEG, beyin tomografisi gibi testlerdir. Bu testlerin yapılmasıyla kesin tanı gerçekleşir.
Epilepsi Tedavisi
Epilepsi tedavisi nöbetlerin durdurulması amacıyla uygulanan bir tedavidir. Burada uzmanlar hastalara ilaç tedavisi önerirler. İlaç tedavisi her hasta için farklı uygulanmaktadır ve kullanılan ilaçta farklılık gösterebilir.
Aynı zamanda hastanın yaşı, cinsiyeti, başka hastalıkların var olup olmadığı ve doğurganlık durumu gibi faktörlerde tedavi planlamasında oldukça önemli olan faktörlerdir. Hastaların yapması gereken ilaçları düzenli olarak ve aksatmamaktır. İlaç tedavisi ile başarı sağlanıp nöbetlerin tekrar yaşanması engellenir. Diğer yöntem ise cerrahi operasyondur.
Epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl müdahale edilmeli?
Epilepsi nöbetleri, farklı şekillerde meydana geliyor. Yere düşme, kasılma ve vücutta atmaların olduğu bazı nöbetlerin tehlikeli olabileceğini belirten uzmanlar, epilepsi nöbeti geçiren kişiye su ve yiyecek verilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Epilepsi nöbetlerinin çok farklı biçimlerde gerçekleşebilir “Bazı nöbetlerde kişi fazla hareket etmez, sabit bakma ve donma tarzı davranışlar görülür. Ancak bazı nöbetlerde de yere düşme, kasılma ve vücutta atmalar olur. Özellikle düşme ve kasılmanın eşlik ettiği bu büyük nöbetler tehlikeli olabilir. Çoğu nöbette hastanın acile götürülmesine veya 112’yi aranmasına gerek yoktur. Ancak etrafta bulunan kişilerin ne yapacağını bilmesi gerekir” dedi.
Hasta bunları yaşıyorsa, 112’yi hemen arayın!
“Eğer kişi hayatında ilk kez nöbet geçiriyorsa, solunum güçlüğü varsa, nöbetten sonra kendine gelemiyorsa, nöbet 5 dakikadan uzun sürüyorsa, nöbet sırasında kendini yaralamışsa, nöbet suda geçirilirse, kişide diyabet, kalp hastalığı veya gebelik varsa hemen 112 aranmalıdır.”
Nöbet geçiren kişiyi yavaşça yere yatırın
“Büyük nöbet (düşme ve kasılma) geçiren birini gördüğünüzde öncelikle sakin olun. Eğer 112’yi aramanız gereken durumlardan biri yoksa kişiyi yavaşça yere yatırın ve nöbet bitene kadar yanında kalın.
Kişiye zarar verebilecek şeyleri etrafından uzaklaştırın
Başının altına yumuşak bir şey koyun. Etraftaki zarar verici, kişinin çarpabileceği, üzerine düşebilecek eşyaları uzaklaştırın.
Kişiyi sol tarafa çevirerek, nefes almasını kolaylaştırın
Nöbet geçiren kişiyi sol tarafına çevirerek nefes almasını kolaylaştırabilirsiniz. Kravat gibi nefes almayı zorlaştıracak kıyafetlerle ve gözlük gibi kırılabilecek şeyleri çıkarın.
Kişinin üzerinde bir uyarı yazısı olup olmadığına bakın
Kişinin üzerinde bir hastalığı olduğunu belirten tıbbi bir uyarı yazısı (bileklik vb.) olup olmadığına bakın. Nöbet 5 dakikayı geçerse 112'yi arayın. Kişi uyanınca ona durumu açıklayın ve evine dönmesine yardımcı olun."
Nöbet geçiren birine bunları yapmayın!
-“Kasılmaları durdurmaya çalışmayın,
-Ağzına bir şey sokmayın, bu çene ve dişlerde hasara neden olabilir,
-Suni solunum yapmaya çalışmayın, kasılmalar bitince solunum geri gelir,
-Kendine tamamen gelinceye kadar su veya yiyecek vermeyin, bilinci yerinde değilken vereceğiniz gıda akciğerlere kaçabilir.”