Günümüzde, özellikle endüstriyel toplumlarda aktif olmayan yaşam şekli, ergonomik olmayan çalışma koşulları ve stresin yarattığı aşırı yüklenme kişilerin fiziksel, psikolojik ve sosyal sağlıklarının bozulmasına neden olmakta, bu da kişilerin verimliliklerinin azalması ile sonuçlanmaktadır.
Fiziksel aktivite ve egzersiz; koruyucu sağlık yaklaşımının bir aracı olarak bireyin sağlığını geliştiren, gelişmiş durumunu devam ettiren, yorgunluğa ve hastalıklara karşı direncini arttıran hareketlerin toplamıdır. Egzersizin yokluğu ve düşük fiziksel uygunluk seviyesi hastalık ve erken ölümler için çok önemli bir risk faktörüdür.
Fiziksel Aktivitenin Faydaları:
- Kalp-damar fonksiyonlarının ve solunumun geliştirilmesi,
- Koroner damar hastalığı risk faktörlerinin önlenmesi,
- Diyabetin önlenmesi ve kontrolü,
- Kilo kontrolü,
- Sağlıklı kemik, kas ve eklem yapısının oluşturulması ve devam ettirilmesi,
- Anksiyete ve depresyonun azaltılması,
- Kendini iyi hissetme, iyi olma halinin arttırılması,
- Spor, rekreasyonel ve iş aktivitelerindeki performansın kazandırılması ve arttırılması.
Egzersiz ve Stres
Egzersiz, fiziksel ve psikolojik stresle baş etmede çok önemli bir rol oynar.
Egzersiz vücutta birçok biyokimyasal değişikliğe neden olur. Egzersiz sırasında norepinefrin maddesinin kan plazmasındaki düzeyi artar. Bu madde, depresyon semptomlarının azaltılmasına yardımcı olur. Egzersiz ayrıca beyinde endorfin seviyesini arttırır. Bu vücudun doğal morfin benzeri ağrı kesici ve mutluluk maddesidir.
Düzenli spor alışkanlığı genel olarak vücut düzgünlüğünü arttırarak, sağlam bir fiziksel yapının gelişimine olanak sağlar. Ayrıca spor sonrası salınan endorfin ve opioidler ağrı eşiğini yükseltir ve psikolojik olarak genel bir iyilik hali yaratır.
İş ile İlişkili Kas-İskelet Problemleri, Bel-Boyun-Omuz Ağrıları
Boyundan başlayıp, sırt, bel ve kuyruk sokumunu oluşturan omurga vücutta en önemli kemiksel çatıdır. Bu yapının herhangi bir seviyesindeki problem diğerini de etkileyecek ve kişinin fonksiyonlarının bozulmasına neden olacaktır.
Problemler genel olarak ağrı, gerilim ve sertliklerle başlayıp giderek postür denilen duruş düzgünlüğünün bozulmasına, vücudun normal hareketlerinin sınırlanmasına ve kemiksel ve kas yapıda de jenerasyonlara kadar ilerlemektedir. Bu da, kişinin yaşam kalitesini düşürmekte, iş gücü verimliliğini azaltmaktadır.
Fizyolojik ve biyomekanik yönden iyi postür, minimum çaba ile, vücutta maksimum yeterliliği sağlayan duruştur.
Klinik incelemelerde, başın öne doğru kaydığı postür boyun, sırt ve bele ait problemleri beraberinde getirmektedir. Bu anormal pozisyon çiğneme kaslarına, dişlere ve destekleyici tüm yapılara aşırı derecede gerilim yükleyerek, çenede yeniden şekillenmeye sebep olur. Ayrıca bu bozukluk yuvarlak omuzun oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Postural bu dengesizlik tüm omurga boyunca devam etmekte vücudun normal eğriliklerinde aşırı değişiklikler olmaktadır. Örneğin sırttaki kamburluk, beldeki çukurlukların aşırılaşması ya da kaybolması gibi.
Boyun ağrıları sıklıkla hepimizin gün içinde karşılaştığı problemlerden birisidir. Boyundan gelen ağrı, ellerde ve /veya parmaklarda iğnelenme ve karıncalanma gibi bulgularla birlikte seyredebilir. Bazen de boyundaki problemlerin bir yansıması olarak şiddetli kas kasılmaları ve baş ağrısı karşımıza çıkar.
O halde korunma mekanizması olarak en etkili yöntem bu yanlış posturün engellenmesi, özellikle masa başı çalışanlarda düzgünlük egzersizleri ve germe egzersizlerinin düzenli bir şekilde uygulanmasıdır.
İş ile İlişkili Kas-İskelet Problemlerinden Korunmak Için Öneriler ve Postural Farkındalık
* Başınızı ve gövdenizi gün içinde dik tutmaya çalışın.
* Belinizin normal eğriliğini otururken ve ayaktayken sağlamaya çalışın, gün içinde karın kaslarınızı kasarak bel stabilizasyonunu sağlamaya çalışın.
* Öne eğilirken belden değil kalçalarınızdan eğilin.
* Bel destekli sandalyeler kullanın.
* Hızlı hareketlerden kaçının, özellikle hızlıca baş çevirme hareketleri yapmayın.
* Uzun süreli statik postürlerden kaçının.
* Sık sık oturma pozisyonunuzu değiştirin, ayağa kalkın.
* Belinizle dönme hareketi yapmayın.
* İş arasında periyodik aralıklar verin.
* Yatarken kalın yastıklar kullanmayın. Gece uyurken rahatsız olduğunuzda destekleyici rulolardan yararlanabilirsiniz. Yüzükoyun uyumayın.
* Size önerilen egzersizleri günde en az 3 kez 5-6 defa tekrar edin.
Ergonomik Düzenleme
İş yerinin ışıklandırma, havalandırma, büro malzemeleri seçimi ve yerleştirmesi konusunda özen gösterilmelidir.
İŞ YERİ ERGONOMİSİ | ÖNERİ | Sandalye yüksekliği | Ayaklar zeminde düz, uyluk tam destekli | Sandalye genişliği 10 cm kadar sandalye önünde | Alt ve üst sırt tam destekli, diz arkası | Kol desteği | Dirsek ve ön kol tam desteği | Sırt desteği | Arka desteği bel hızasında kalınlaşmalı | Masa yüksekliği | Klavye kullanımı sırasında kolun dinlenme pozisyonu ile aynı seviyede, okuma sırasında dinlenme pozisyonunun 5 cm üzeri | Bilgisayar ekranı pozisyonu | Çalışanın tam önünde düz, ekran rotasyonu 10°’den az.
Ekran göz mesafesi: yaklaşık 50 cm. | Bilgisayar ekranı yüksekliği | Ekranın üstü göz seviyesinde | Klavye | Masa üzerinde, ekrana düz | Mouse(pad) | Klavyeye yakın |
Vücut PostürüSırt | Düz ve tam sırt destekli | Boyun | 20° den az baş dönme hareketi. Minimal boyun ön ya da arkaya eğilim | Omuzlar | Gevşemiş pozisyonunda | Kollar | Gövdeye yakın pozisyonda | El-Bilek-Önkol | Düz bir hatta, 5° - 20°kadar küçük parmak yönünde çevrilmiş | Genel | Gün boyu postürün sürekli değiştirilmesi |
|