Amyotrofik lateral skleroz ( ALS ) ilk kez 1869 yılında Fransız nörolog Jean-Martin Charcot tarafından tanımlanmıştır. Bu nedenle, hastalık ilk zamanlarda Charcot Hastalığı olarak da bilinmektedir.
ALS, merkezi sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgedeki hücre harabiyetine neden olan, buna bağlı olarak kaslarda zayıflık ve erimeye yol açan bir hastalıktır. Motor nöron hastalığı olarak da bilinir.
Hastalığın başlangıç belirtileri hastadan hastaya farklılık gösterir. Çoğu hastanın fark ettiği ilk belirti kol veya bacakta güçsüzlük ya da incelmedir. Örneğin; kişi çantasını taşırken, yazı yazarken, düğmesini iliklerken zorlanır, yürürken veya koşarken tökezler. Bazı hastalar hastalığın başlangıcında özellikle geceleri belirginleşen kramplardan yakınırlar. Hastalığın bulunduğu yere göre belirtiler farklı bölgelerde de başlayabilir. Örneğin; konuşma-yutma güçlüğü gibi.
Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemektedir. Genetik yatkınlığın da etkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca;
Tarım ilaçları ve ağır metaller gibi çevresel toksinler,
Travma, Viral enfeksiyonlar,
Otoimmünite,
Vitamin eksikliği,
Hormonal bozukluklar gibi çeşitli faktörlerin neden olabileceği düşünülmektedir.
ALS hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir. Hastalığa tanı koyduran özel bir test yoktur. Teşhis, klinik belirti ve bulgulara dayanılarak konulmaktadır. ALS' nin nedeni tam olarak bilinmediği için semptomatik olarak tedavi edilebilmektedir. ALS' nin kesin bir tedavisi yoktur. İlaç dışında hastanın mümkün olduğunca rahat ettirilip, normal yaşantısını devam ettirecek tedbirler alınması çok önemlidir. Hastaların kişisel durumları göz önünde bulundurularak rehabilitasyonlarına yönelik gerekli ek tedavilerin yapılması önem taşımaktadır. Özellikle bu tür hastaların bakımını ve rehabilitasyonunu üstlenecek kişilerin hastalıkla ilgili iyi bir eğitimden geçmesi gerekmektedir.
Bu anlamda Amyotrofik Lateral Skleroz diğer ismiyle de Motor Nöron Hastalığı konusunda toplumsal bilinç ve farkındalık oluşturmak amacıyla 21 Haziran Günü, "Dünya ALS Günü" olarak belirlenmiştir.
